Evliya Çelebi Konuşmaları'nda Erken Modern Avrupa’da Otomatlar ve Osmanlı Algısı Ele Alındı.
Evliya Çelebi Konuşmaları serisinin üçüncü döneminin ikinci etkinliğinde, Viyana Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ercan Akyol, “Erken Modern Avrupa’da Otomatlar ve Osmanlı Algısı” başlıklı sunumuyla katılımcılarla buluştu. Program, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlhami Danış’ın moderatörlüğünde gerçekleştirildi.
Dr. Akyol, sunumunda Evliya Çelebi’nin Budapeşte, Dubrovnik, Kaşa ve Viyana gibi şehirlerde gördüğü otomatlara dair aktardığı gözlemleri ele aldı. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nin 17. yüzyıldaki otomat teknolojisine dair önemli bilgiler içerdiğini vurgulayan Akyol, bu unsurların yalnızca Batı kaynaklı olmadığını, Doğu’da kullanılan nilometre gibi teknolojileri de kapsadığını belirtti.
"Evliya’yı anlamak, satır aralarını okumaktır."
Akyol, Evliya Çelebi’nin aktardığı otomat tasvirlerinin Avrupalı araştırmacılar tarafından yeterince dikkate alınmadığını ve genellikle ezber bilgilerin tekrarlandığını ifade etti. Seyahatname’nin farklı bir perspektiften ele alındığında, dönemin ötesinde bir kaynak sunduğunun altını çizdi.
Sunumda, Evliya Çelebi’nin anlattığı otomatlar coğrafi bağlamda sınıflandırılarak Osmanlı, Avrupa ve Balkan coğrafyalarından çeşitli örnekler aktarıldı. Akyol, 17. yüzyıl Avrupa’sında otomatların yalnızca teknolojik bir yenilik olmadığını, aynı zamanda bir prestij göstergesi ve iktidarın sembolü olarak görüldüğünü ifade etti. Otomatların kimi zaman kutsiyet atfedilen nesneler olarak da değerlendirildiğine dikkat çeken Akyol, bu teknolojilerin dönemin Avrupa’sındaki yansımaları hakkında bilgiler paylaştı.
