
Evliya Çelebi Merkezi'nde TÜBİTAK Projesi!
Merkez Müdür Yardımcımız Doç. Dr. İlhami Danış’ın yürütücülüğünü üstlendiği “15‒17. Yüzyıl Osmanlı Tarih ve Coğrafya Yazımında İklim Tipolojileri ve Şehirler” başlıklı proje, TÜBİTAK 3501-Kariyer Geliştirme Programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı. Proje, 15‒17. yüzyıllar arasında kaleme alınmış Osmanlı tarih ve coğrafya eserlerinde iklim kavramının nasıl tanımlandığını ve şehirlerin bu kavramsal çerçevede nasıl konumlandırıldığını incelemeyi amaçlamaktadır. Özellikle yedi iklim, örfî iklim ve İklîm-i Rûm gibi yerleşik kavramların yanı sıra zamanla ortaya çıkan yeni iklim tanımlamalarının da Osmanlı düşünce geleneğinde nasıl anlamlar kazandığı, karşılaştırmalı olarak analiz edilecektir. Metin çözümlemelerinde MAXQDA, görselleştirme ve haritalama süreçlerinde ise ArcGIS gibi dijital beşerî bilimler araçlarının kullanılması öngörülmektedir. Bu sayede Osmanlı coğrafyacı ve tarihçilerinin dünyayı ve şehirleri nasıl tanımladıkları, iklim tipolojileriyle nasıl ilişkilendirdikleri ve bu kavramları nasıl dönüştürdükleri detaylı biçimde ortaya konacaktır. Aynı zamanda bu tanımlamaların ardındaki tarihsel ve toplumsal bağlam da analiz edilerek, iklim kavramının sadece matematiksel ve bölgesel sınıflandırmalarla değil, kültürel ve idarî boyutlarıyla da Osmanlı dünyasında nasıl şekillendiğine ışık tutulacaktır. Proje, üniversitemizin araştırma kapasitesine de önemli katkılar sunacaktır. Özellikle sosyal bilimler alanında lisansüstü araştırmalar için bir altyapı sağlaması beklenirken, Evliya Çelebi Çalışmaları Merkezi de proje sürecinde aktif rol üstlenecektir. Merkez, çalışma alanı, kütüphane ve teknik imkânlarıyla projeye ev sahipliği yapacaktır. Proje kapsamında Evliya Çelebi’nin Seyahatnâme'si de Osmanlı iklim tasavvuru ve şehir tanımları açısından önemli bir kaynak olarak incelenecektir. Bu çerçevede planlanan seminer ve çalıştaylarla merkezin akademik üretkenliğine katkı sağlanacak, Seyahatnâme’nin yeniden neşri sürecinde şehir ve yer adları üzerine yürütülen çalışmalarla karşılıklı bilimsel veri akışı mümkün olacaktır.