Evliya Çelebi Çalışmaları Merkezi Erasmus+ KA171 Projesiyle Bosna-Hersek’teydi!
Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Evliya Çelebi Çalışmaları Merkezi koordinatörlüğünde yürütülen Evliya Çelebi Seyahatnamesi İzinde Saraybosna’da Somut ve Somut Olmayan Kültürel Miras adlı Erasmus+ KA171 Projesi’nin ilk aşaması tamamlandı.
Proje ile Balkan coğrafyasında Osmanlı mirasını günümüzle buluşturan örnek bir kültürel iş birliğine imza atıldı. Saraybosna Üniversitesi’nin ev sahipliğinde üniversitemiz hocalarından Doç. Dr. İlhami Danış ve Doç. Dr. Zeynep Kevser Şerefoğlu’nun katılımıyla başlayan proje kapsamında; kültürel miras, seyahatnameler ve şehir tarihi konularında çeşitli akademik etkinlikler düzenlendi.
Açılış Toplantısı
2-3 Nisan 2025’te düzenlenen açılış toplantısında, Saraybosna’daki somut ve somut olmayan kültürel mirasa dair mevcut çalışmalar değerlendirilerek iş birliği olanakları masaya yatırıldı. Bunu takip eden günlerde, Saraybosna Üniversitesi Felsefe Fakültesi Tarih Bölümü’nde, Prof. Dr. Amir Duranović moderatörlüğünde “Tarih Yazımında Seyahatnamelerin Yeri: Evliya Çelebi Örneği” başlıklı seminerle tarih yazımına dair yeni yaklaşımlar tartışıldı. Sunumun ardından yapılan interaktif oturumda, seyahatnamelerin modern sosyal bilimler için sunduğu imkânlar akademik bir zeminde yeniden ele alındı.
Çalıştay
6-8 Nisan tarihlerinde Erasmus+ KA171 projesi kapsamında, Saraybosna Şarkiyat Enstitüsü’nde (Univerzitet u Sarajevu – Orijentalni institut) çalıştay düzenlendi. Enstitü Müdürü Dr. Aladin Husić ile Evliya Çelebi temalı sempozyumların devamlılığını sağlamak üzere önemli kararlar alındı. Görüşmelere Enstitü’den Dr. Amina Šiljak Jesenković, Dr. Elma Korić ve Emina Mostić’in yanı sıra Saraybosna Üniversitesi Tarih Bölümü’nden Prof. Dr. Amir Duranović de katıldı.
Proje Toplantısı-1
Saraybosna Üniversitesi Rektörlük Konferans Salonu’nda, Bosna-Hersek’in toplumsal yapısını inceleyen bir araştırma projesinin sonuçları paylaşıldı. Proje bulgularını Fahd Kasumović, Melisa Forić Plašto, Selma Duliman, Minka Džanko ve Edin Rađošić sundu.
Ayrıca, Prof. Fahd Kasumović’in Erasmus+ KA171 Projesi kapsamında 5-9 Mayıs 2025 tarihlerinde İstanbul’da Evliya Çelebi Çalışmaları Merkezi’nin konuğu olması kararlaştırıldı ve proje sonuçları paylaşıldı. İki kurum arasında öğrenci ve öğretim elemanı değişimleri, ortak yayın ve proje faaliyetleri gibi birçok başlıkta iş birliği kararlılığı teyit edildi.
Proje Toplantısı-2
Bosna-Hersek’te, Evliya Çelebi’den ilham alınarak Osmanlı mirasını yaşatmayı amaçlayan bir kültürel miras projesi daha tanıtıldı. Bu proje kapsamında Bosna-Hersek’i gezecek yerli ve yabancı turistlere bu zengin geçmişi anlatmak ve yaşatmak amacıyla oluşturulan dört adet gezi rotası incelendi: Evliya Çelebi’nin, Fatih Sultan Mehmed’in, Kanûnî Sultan Süleyman’ın, Sokullu Mehmed Paşa’nın İzinde hazırlanan dört güzergâh bölgeyle tarihî bağı bulunan önemli Osmanlı şahsiyetlerini temel almaktadır.
T.C. Saraybosna Büyükelçiliği, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), TİKA, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Bigmev Foundation gibi kurumların ortaklığındaki proje, çok paydaşlı bir vizyonu da temsil etmektedir. Proje, Uluslararası Saraybosna Üniversitesi (IUS) bünyesinde Balkan tarihi uzmanı Dr. Bayram Şen koordinasyonunda yürütülmekte, az bilinen Osmanlı eserlerini tematik rotalarla görünür kılmayı hedeflemektedir.
Evliya Çelebi'nin İzinde Bosna-Hersek'te Osmanlı Eserleri rota haritasının pdfsine aşağıdaki linkten erişebilirsiniz.
https://storage.googleapis.com/eibosna.appspot.com/EIB_harita_2024.pdf
Projeye dair tüm detaylar için proje web sayfasını inceleyebilirsiniz.
https://evliyaninizindebosna.com
Tüm içerikler kısa süre içerisinde Boşnakça İngilizce ve Arapça olarak da erişime sunulacaktır.
Büyükelçiliğe Ziyaret
IUS’taki Proje Ofisi’nde, Büyükelçi Sn. Sadık Babür Girgin ve Rektör Prof. Dr. Ahmet Yıldırım ile bir araya gelinerek proje hakkında görüşüldü. Erasmus+ KA171 Projesi kapsamında Saraybosna’da, Büyükelçi Sadık Babür Girgin’i makamında ziyaret edilerek proje hakkında müzakerede bulunuldu. Ziyarette, 2022 yılında İstanbul’da İSTKA desteğiyle hazırlanan “Evliya Çelebi’nin İzinde İstanbul Rotaları” kitabı da tarafımızdan kendisine takdim edildi.
Saraybosna Arşivine ve Kütüphanelere Ziyaret
Erasmus+ KA171 Projesi kapsamında Nisan ayının ilk haftasında yürüttüğümüz saha çalışmaları çerçevesinde, Saraybosna Tarihî Arşivi yöneticileri ve araştırmacıları ile bir araya gelindi. Osmanlı dönemi belgeleri, yazma eserler ve arşivin kurumsal yapısı hakkında detaylı bilgi edinildi. Ayrıca Osmanlı’dan Yugoslavya dönemine uzanan zengin belge ve harita koleksiyonları, akademik heyetimiz tarafından yerinde incelendi. Bu ziyaretler aracılığıyla, Osmanlı’nın Balkanlardaki entelektüel mirasının hem belgelerle hem de mimarî dokuyla nasıl iç içe geçtiği ortaya kondu.
Erasmus+ KA171 Projesi kapsamında bulunduğumuz Saraybosna’daki son günlerimizde, Saraybosna’nın kalbinde yer alan Gazi Hüsrev Bey Camii ve Kütüphanesi, Tarihî Arşivi’nde yapılan ziyaretler ise saha çalışmasının önemli ayaklarını oluşturdu. Ziyaretimizde Saraybosna Üniversitesi Felsefe Fakültesi’nden Prof. Dr. Amir Duranović ve Prof. Dr. Munir Drkić de bizlere eşlik etti. Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi’nde, Balkanlar’ın en zengin yazma koleksiyonları arasında yer alan Arapça, Osmanlıca ve Boşnakça eserler, Hafız Hamza Lavić rehberliğinde tanıtıldı. Bugün kütüphanede, 10.500’den fazla Arapça, Türkçe, Farsça ve Boşnakça yazma, 9.000’den fazla Osmanlıca arşiv belgesi, toplamda yaklaşık 100.000 eser, süreli yayınlar, müze objeleri, fotoğraflar ve pul koleksiyonlarıyla Balkanlar’ın en önemli İslami ilim ve kültür merkezlerinden biri olarak hizmet vermekte olduğu vurgulandı.
Evliya Çelebi Çalışmaları Merkezi olarak amacımız, Osmanlı mirasının yalnızca arşivlerde değil, yaşayan şehir dokularında da iz sürülebilir olduğunu göstermek ve bu kültürel mirası uluslararası ortaklıklarla daha görünür kılmaktır. İstanbul’dan Saraybosna’ya uzanan bu bilgi ve anlam yolculuğunda merkezimiz hem akademik hem de kültürel bağları güçlendirmeye devam edecektir.
